Prawidłowego ustalenia daty początkowej biegu zasiedzenia.
Prawidłowości ustaleń faktycznych dotyczących eksploatacji urządzeń przesyłowych przed 1997 r.
Analiza przesłanek dla przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania w kontekście oczywistej zasadności naruszenia prawa procesowego i materialnego.
Wyrok I CSK 1843/23
Problematyka ustanowienia służebności przesyłu:
Zasadność wniosków o ustanowienie służebności przesyłu dla urządzeń infrastruktury wodociągowej.
Analiza istotnych zagadnień prawnych dotyczących wykładni art. 292 k.c. w zw. z art. 3051-3054 k.c.
Zasady interpretacji trwałości i widoczności urządzeń przesyłowych w kontekście ich lokalizacji i przeznaczenia.
Rodzaj sieci przesyłowej: Infrastruktura wodociągowa.
Wyrok III CZ 104/24
Problematyka wynagrodzenia za korzystanie z nieruchomości:
Możliwość dochodzenia roszczeń o zwrot podatku od nieruchomości obciążających nieruchomość zajętą przez urządzenia przesyłowe.
Analiza podstaw prawnych wynagrodzenia w kontekście art. 224 i 225 k.c. oraz art. 289 § 1 w zw. z art. 3054 k.c.
Wpływ zasiedzenia służebności przesyłu na rozliczenia finansowe między właścicielem nieruchomości a przedsiębiorcą przesyłowym.
Wyrok II CSKP 1577/22
Ustanowienie służebności przesyłu w kontekście:
Skutków zgody właściciela nieruchomości na przeprowadzenie urządzeń przesyłowych w procesie inwestycyjnym.
Znaczenia decyzji administracyjnych z lat 80. XX wieku dotyczących budowy urządzeń przesyłowych.
Wpływu braku formalnych zgód administracyjnych na skuteczność nabycia służebności przesyłu.
Wyrok I CSK 3544/23
Problematyka zasiedzenia służebności przesyłu:
Ocena dobrej wiary przedsiębiorstwa przesyłowego w kontekście biegu terminu zasiedzenia.
Przeniesienie posiadania urządzeń przesyłowych oraz jego wpływ na ustalenie prawa do zasiedzenia.
Ograniczenia w przyjmowaniu skarg kasacyjnych opartych na ustaleniach faktycznych sądów niższych instancji.
Wyrok II CSKP 1175/22
Ustanowienie służebności przesyłu na nieruchomości:
Ocena formalnych wymogów dla uzasadnień wydawanych orzeczeń, w tym ich czytelności i przejrzystości.
Wykładnia zasad transkrypcji uzasadnień wygłoszonych w sądzie oraz ich zgodności z wymaganiami formalnymi.
Problematyka odpowiedniej konstrukcji orzeczeń sądowych, wpływających na możliwość kontroli kasacyjnej.
Wyrok I CSK 2256/23
Wynagrodzenie za ustanowienie służebności przesyłu:
Kwestia prawidłowego ustalenia momentu rozpoczęcia biegu terminu zasiedzenia i związane z tym wątpliwości co do dobrej lub złej wiary posiadacza.
Zasady ustalania wysokości wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu, w tym uwzględnienie szkód i ograniczeń prawa własności.
Rozbieżności w interpretacji przepisów dotyczących wynagrodzenia w kontekście istnienia infrastruktury przesyłowej już w momencie nabycia nieruchomości przez właściciela.
Postanowienie II CSKP 2062/22
Ustanowienie służebności przesyłu w odniesieniu do:
Wyznaczenia szerokości pasa służebności przesyłu oraz ustalenia wynagrodzenia dla właściciela nieruchomości za obciążenie jej gazociągiem wysokiego ciśnienia.
Uwzględnienia rzeczywistego obciążenia nieruchomości w wynagrodzeniu, bez odnoszenia się do ograniczeń wynikających z przepisów dotyczących stref kontrolowanych i miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego.
Kwestii kompensacji obniżenia wartości nieruchomości spowodowanej ustanowieniem służebności przesyłu i ograniczeniami wynikającymi z lokalizacji urządzeń przesyłowych.
Podziału kosztów i niedogodności między właściciela nieruchomości a przedsiębiorstwo przesyłowe z uwzględnieniem społeczno-gospodarczego znaczenia urządzeń przesyłowych.
Postanowienie II CSKP 259/22
Ustanowienie służebności przesyłu w odniesieniu do:
Wysokości wynagrodzenia za służebność przesyłu – ocena adekwatności wynagrodzenia w kontekście ograniczeń prawa własności i możliwości gospodarczego wykorzystania nieruchomości.
Zakresu ograniczeń wynikających ze służebności – analiza wpływu na możliwość zabudowy nieruchomości oraz rekompensaty za utratę pożytków.
Metodologii ustalania wynagrodzenia – uwzględnienie opinii biegłych i wykluczenie zastosowania metody dochodowej z powodu braku wymaganych danych od wnioskodawców.
Forma świadczenia wynagrodzenia – ustalenie świadczeń okresowych jako odpowiedniego sposobu zaspokojenia interesów właścicieli nieruchomości.
Skarga nadzwyczajna w sprawie bezumownego korzystania z nieruchomości:
Problem ustalania wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości na podstawie art. 39b ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa.
Zastosowanie wywoławczego czynszu dzierżawnego, w tym ustalanie wartości w oparciu o cenę pszenicy.
Ocenianie prawidłowości procedur stosowanych przez organy państwowe i ich zgodności z Konstytucją RP.
Możliwość dochodzenia roszczeń w trybie skargi nadzwyczajnej.
Wyrok II CSKP 371/22
Roszczenia uzupełniające za korzystanie z nieruchomości przed zasiedzeniem:
Analiza, czy zasiedzenie nieruchomości wyklucza możliwość dochodzenia roszczeń za okres przed jego upływem.
Zmiana orzecznictwa w zakresie uznania, że utrata własności na skutek zasiedzenia nie powoduje wygaśnięcia roszczeń o wynagrodzenie za korzystanie z nieruchomości w okresie przed zasiedzeniem.
Uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego (III CZP 103/22) potwierdzająca prawo byłego właściciela do takich roszczeń.
Wyrok I CSK 2248/23
Odmowa przyjęcia skargi kasacyjnej dotyczącej zasady „superficies solo cedit”:
Problem wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości gruntowej, na której znajdują się budynki.
Pytanie o odpowiedzialność posiadacza samoistnego wobec posiadaczy zależnych oraz zakres zastosowania art. 224-225 k.c.
Krytyczna analiza braku odniesienia się sądu do zarzutów apelacyjnych, w tym w zakresie legitymacji procesowej biernej.
Wyrok V CSK 29/16
Wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości:
Kwestia ustalania wynagrodzenia rynkowego za korzystanie z nieruchomości przez przedsiębiorstwo przesyłowe.
Odmienne interpretacje wysokości wynagrodzenia w kontekście ograniczenia prawa własności przez urządzenia przesyłowe.
Rozróżnienie między wynagrodzeniem za bezumowne korzystanie z nieruchomości a odszkodowaniem za utratę jej wartości.
Zastosowanie przepisów art. 224 i 225 k.c. oraz ich zbiegu z innymi roszczeniami właściciela.
Sąd Najwyższy odrzucił tezę, że wynagrodzenie za korzystanie powinno być oparte na różnicy wartości nieruchomości przed i po obciążeniu służebnością.
Zasiedzenie służebności przesyłu w odniesieniu do:
Określenia momentu rozpoczęcia biegu terminu zasiedzenia w przypadku napowietrznych linii energetycznych.
Definicji trwałych i widocznych urządzeń oraz ich znaczenia w procesie nabycia służebności przesyłu.
Domniemania dobrej wiary przedsiębiorstwa przesyłowego w kontekście przerywania lub wstrzymywania przesyłu energii.
Rodzaj sieci przesyłowej: Napowietrzne linie energetyczne.
Wyrok I CSK 1758/23
Zasiedzenie służebności przesyłu w kontekście:
Wymogu własności urządzeń przesyłowych przez przedsiębiorstwo przesyłowe jako warunku nabycia służebności przez zasiedzenie.
Oceny, czy korzystanie przez przedsiębiorstwo z urządzeń przesyłowych jest wystarczające do nabycia służebności przesyłu w drodze zasiedzenia.
Różnicy między posiadaniem samoistnym a zależnym w zakresie korzystania z urządzeń przesyłowych.
Postanowienie II CSKP 743/22
Zasiedzenie służebności przesyłu w odniesieniu do:
Momentu rozpoczęcia biegu terminu zasiedzenia – wskazano na datę komunalizacji nieruchomości (27 maja 1990 r.) jako początek biegu terminu, z możliwością doliczenia okresu posiadania przez Skarb Państwa.
Definicji trwałych i widocznych urządzeń – uznano podziemną sieć przesyłową za trwałe i widoczne urządzenie, w tym m.in. na podstawie map geodezyjnych oraz świadomości właścicieli i użytkowników.
Domniemania dobrej wiary – przyjęto, że posiadanie służebności rozpoczęło się w dobrej wierze na podstawie domniemania z art. 7 k.c., podkreślając dorozumianą zgodę właściciela na korzystanie z nieruchomości.
Charakteru deklaratoryjnego orzeczenia o zasiedzeniu – wskazano, że ustalenie zakresu zasiedzonej służebności opiera się na materiale dowodowym dotyczącym faktycznego korzystania w okresie biegu terminu zasiedzenia.
Postanowienie III CZP 108/22
Zasiedzenie służebności przesyłu w odniesieniu do:
Dopuszczalności doliczania okresu posiadania sprzed 3 sierpnia 2008 r. do czasu wymaganego dla zasiedzenia służebności przesyłu, w kontekście regulacji wprowadzających to prawo do systemu prawnego.
Charakteru prawnego służebności gruntowej odpowiadającej służebności przesyłu, jej definicji oraz odróżnienia od innych praw rzeczowych.
Zasadności stosowania dobrej wiary przy kolejnych przeniesieniach posiadania i jej wpływu na termin zasiedzenia.
Zakazu retroakcji prawa wstecz w interpretacji przepisów dotyczących zasiedzenia służebności przesyłu w odniesieniu do okresów sprzed ich formalnego wprowadzenia.
Postanowienie II CSKP 635/22
Zasiedzenie służebności przesyłu w odniesieniu do:
Ustalenia dobrej lub złej wiary posiadacza – Sąd uznał, że przedsiębiorstwo przesyłowe działało w złej wierze, nie posiadając wymaganych praw do nieruchomości w momencie realizacji inwestycji.
Brak możliwości nabycia służebności przesyłu przez zasiedzenie – stwierdzono, że 30-letni termin w złej wierze nie został spełniony z uwagi na przerwanie biegu zasiedzenia przez wniosek o ustanowienie służebności.
Skutki decyzji administracyjnych – uznano, że pozwolenia na budowę i inne akty administracyjne nie tworzą tytułu prawnego do posiadania nieruchomości w zakresie odpowiadającym służebności przesyłu.
Zasady ustalania wynagrodzenia za ustanowienie służebności – określono jednorazowe wynagrodzenie w kwocie 22 000 zł, uwzględniając ograniczenia wynikające z eksploatacji urządzeń przesyłowych.
Postanowienie I CSK 840/22
Zasiedzenie służebności przesyłu w odniesieniu do:
Kryteriów oceny dobrej i złej wiary – uznano, że posiadanie gazociągu odbywało się w złej wierze, ponieważ właściciele gruntu nie wyrazili zgody na budowę i użytkowanie sieci na ich nieruchomości.
Widoczności urządzeń przesyłowych – interpretacja pojęcia "widocznych urządzeń" zgodnie z art. 292 k.c., podkreślając, że brak dowodów na uwidocznienie gazociągu w dokumentacji uniemożliwia zasiedzenie.
Przerwania biegu zasiedzenia – stwierdzono, że złożenie wniosku przez właścicieli gruntu w 2017 roku przerwało bieg zasiedzenia służebności przesyłu.
Odmowy przyjęcia skargi kasacyjnej – Sąd Najwyższy uznał, że zarzuty uczestnika nie spełniają wymagań dla uznania skargi za zasadną, ponieważ brak rozbieżności w orzecznictwie co do kluczowych kwestii prawnych.
Postanowienie I CSK 489/22
Zasiedzenie służebności przesyłu w odniesieniu do:
Związania sądu wcześniejszym postanowieniem – stwierdzono, że prawomocne postanowienie wstępne dotyczące ustanowienia służebności przesyłu nie wiąże sądu w zakresie oceny zasiedzenia służebności w innym postępowaniu.
Rozstrzygnięcia o prawomocności materialnej – podkreślono, że prawomocność materialna dotyczy jedynie ostatecznego rozstrzygnięcia zawartego w sentencji, a nie przesłanek lub ustaleń faktycznych z uzasadnienia.
Przesłanki dopuszczenia skargi kasacyjnej – Sąd Najwyższy odmówił przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania, uznając brak istotnego zagadnienia prawnego i rozbieżności w orzecznictwie.
Koszty postępowania kasacyjnego – zasądzenie kosztów od uczestniczki na rzecz wnioskodawczyni zgodnie z art. 520 § 3 k.p.c.
Zobowiązanie do złożenia oświadczenia woli w odniesieniu do:
Przejęcia urządzeń przesyłowych (sieci kanalizacji sanitarnej i wodociągowej) przez pozwaną spółkę oraz sporu o wysokość wynagrodzenia należnego stronie powodowej.
Zarzutów dotyczących naruszenia prawa procesowego w zakresie oceny dowodów i rozkładu ciężaru dowodu w kontekście przedłożonej dokumentacji kosztorysowej.
Obowiązku lojalności i weryfikacji dokumentów przez profesjonalny podmiot przejmujący urządzenia przesyłowe.
Odmowy przyjęcia skargi kasacyjnej z powodu braku przesłanek oczywistego naruszenia prawa procesowego lub materialnego przez sądy niższej instancji.
Postanowienie II NSK 51/23
Wstrzymanie dostaw energii elektrycznej w odniesieniu do:
Zakresu kompetencji przedsiębiorstwa przesyłowego do wprowadzania dodatkowych przesłanek wstrzymania dostaw energii w instrukcjach zatwierdzonych przez Prezesa URE.
Zastosowania przepisów Prawa energetycznego (art. 6a, 6b i 9g) w odniesieniu do obowiązków odbiorcy i operatora systemu przesyłowego oraz ochrony odbiorcy przed nieuzasadnionym wstrzymaniem dostaw energii.
Uznania przez sądy, że w analizowanej sprawie to zachowanie odbiorcy uniemożliwiło dostarczanie energii, wykluczając zastosowanie ochrony przepisów Prawa energetycznego.
Odmowy przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania ze względu na brak istotnego zagadnienia prawnego i doniosłości sprawy dla systemu prawa.
Wyrok II CSKP 671/22
Odszkodowanie za niewykonanie umowy sprzedaży praw majątkowych w odniesieniu do:
Zakresu odszkodowania – ustalono, że różnica między ceną ustaloną w umowie a ceną uzyskaną na giełdzie nie stanowi utraconych korzyści, lecz stratę wynikającą z niewykonania umowy.
Interpretacji postanowień umowy ramowej – wykluczono możliwość kwalifikowania jej jako umowy przedwstępnej, podkreślając, że była to umowa nienazwana, regulowana przepisami art. 353¹ k.c.
Zasady przerwania biegu przedawnienia – wskazano, że wniesienie powództwa o ustalenie bezskuteczności wypowiedzenia umowy przerwało bieg przedawnienia roszczeń odszkodowawczych.
Odpowiedzialność stron umowy – zaznaczono, że brak wykonania umowy przez stronę pozwaną był sprzeczny z jej postanowieniami, co skutkowało obowiązkiem zapłaty odszkodowania.
Projekt dofinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Warmia i Mazury na lata 2007-2013 oraz z budżetu państwa